Nierdieet voor katten: Wat is de beste voeding voor jouw kat met nierfalen?

Nierfalen is helaas niet te genezen, maar dat betekent niet dat je machteloos hoeft toe te kijken. Er zijn gelukkig mogelijkheden om het ziekteverloop te vertragen en de levenskwaliteit van je kat te verbeteren. Eén van de belangrijkste en meest effectieve maatregelen is het aanpassen van de voeding. Sterker nog, aangepaste voeding wordt beschouwd als de meest effectieve behandeling voor chronisch nierfalen bij katten.* (*Bron: fellomed.de)

In mijn blog ‘Diagnose en oorzaken nierfalen bij katten’ heb ik uitgelegd dat nierfalen in vier stadia wordt ingedeeld. Voor elk stadium is er een behandelprotocol opgesteld door IRIS (International Renal Interest Society) met als doel de schade aan de nieren te beperken, het ziekteproces te vertragen en de levenskwaliteit van de kat te verbeteren. Vanaf nierfalen stadium 2 wordt in dit protocol geadviseerd om de voeding aan te passen. Deze aanpassingen helpen de nieren te ontlasten, zodat ze hun functie zo lang mogelijk kunnen behouden en extreme uitputting zo ver als kan uit te stellen.

De nieren filteren afvalstoffen uit voeding

Even kort terug naar de functie van de nieren bij katten. De nieren hebben een belangrijke rol bij het filteren van afvalstoffen uit de voeding en in het voorzien van het lichaam van de juiste hoeveelheid vitaminen en mineralen. Op het moment dat jouw kat nierfalen heeft, vermindert deze filterfunctie steeds verder naarmate deze ziekte vordert. Dit betekent dat de nieren steeds harder moeten werken om hetzelfde resultaat te behalen. Op een gegeven moment lukt dat gewoon niet meer. De nieren kun je bij dit proces ondersteunen door de voeding van jouw kat aan te passen waardoor de belasting van de nieren in zijn geheel lager wordt en de nieren langer hun filterfunctie voldoende kunnen uitvoeren.

(In mijn blog ‘Wat is nierfalen bij katten?’ leg ik uitgebreid uit wat nierfalen precies is en wat de gevolgen zijn voor de gezondheid van jouw kat.)

Waarom is voeding bij nierfalen aanpassen belangrijk?

Een aangepast dieet speelt een cruciale rol in de ondersteuning van katten met nierfalen. Door een goed samengesteld nierdieet vermindert de belasting op de nieren. Een speciaal nierdieet ondersteunt niet alleen de nieren, maar draagt ook bij aan de algehele gezondheid en het welzijn van de kat wat de levenskwaliteit van jouw kat ten goede komt. Dit maakt voeding een essentieel onderdeel van de zorg voor katten met nierproblemen. De belangrijkste redenen waarom een aangepast dieet bijdraagt aan het welzijn van jouw kat:

• Ondersteuning van de nieren: Voeding die speciaal is afgestemd op nierproblemen van de kat helpt om de belasting van de nieren te verminderen en ondersteunen daarmee de nierfunctie.
• Voorkomen van uitdroging: Katten met nierfalen hebben vaak moeite om vocht vast te houden, wat kan leiden tot uitdroging. Voeding met een hoog vochtgehalte helpt de kat op een natuurlijke manier beter gehydrateerd te blijven.
• Verbetering van de eetlust: Nierfalen leidt in een later stadium tot een verminderde eetlust. Hoogwaardig voer dat smakelijk en aantrekkelijk is voor de kat, stimuleert een kat om beter te blijven eten. Dit is essentieel is voor langer behoud van een goede lichaamsconditie.
• Essentiële vitaminen en mineralen worden aangevuld: Naarmate het nierfalen vordert gaan er steeds meer vitaminen en mineralen verloren in het verteringsproces die een gezonde kat wel op zou nemen in het lichaam. Een aangepast nierdieet bevat juist deze essentiële vitamines en mineralen in een hogere dosering.
• Verlichting van symptomen: Een aangepast nierdieet helpt bij het verlichten van symptomen zoals misselijkheid en vermoeidheid, die vaak voorkomen bij katten met nierfalen.
• Een verbeterde algehele gezondheid: De juiste voeraanpassing leidt ertoe dat katten meer energie uit hun voeding kunnen halen, langere een betere conditie behouden en hierdoor een hogere kwaliteit van leven en een langere levensduur hebben*.

* Helaas weten we nog lang niet alles over nierfalen bij katten. Hierdoor varieert de levensduur van katten nog steeds enorm ondanks de juiste (en door IRIS aanbevolen) voeraanpassing voor jouw kat. Wat we wel weten: wanneer je vanaf stadium 2 de voeding van jouw kat aanpast op de ziekte, dat het ziekteverloop tot wel 2,4x vertraagd kan worden.

De voeding van jouw kat aanpassen wanneer er nierfalen is geconstateerd  is absoluut een essentieel onderdeel van de behandeling.

Waarom niet al in stadium 1 van nierfalen de voeding aanpassen?

‘Hoe eerder je de nieren gaat ontlasten, hoe langer ze hun filterfunctie goed kunnen vervullen’ dat klinkt heel logisch toch?

Bij katten is er alleen één probleem bij de diagnose van nierfalen in stadium 1: het wordt nauwelijks tot niet geconstateerd. Katten geven in het eerste stadium van nierfalen namelijk weinig tot eigenlijk geen symptomen van ziekte. Daardoor is vroegtijdige diagnose eerder een toevalstreffer bij de jaarlijkse controle, dan dat er specifiek onderzoek wordt gedaan naar nierfalen omdat de kat zich niet lekker voelt. Aanvullend hierop is de diagnose ook in stadium 2 van nierfalen bij de kat nog best ingewikkeld omdat eventuele andere ziekten zeker uitgesloten moeten worden.

Vervolgens is een kat ook nog eens een obligate carnivoor (is verplichte vleeseter) en heeft daardoor een heel hoge behoefte aan dierlijke eiwitten. Bij nierfalen wil je fosfor verlagen, maar in vlees én vis! zit naast eiwitten altijd fosfor. Ondanks dat een kat nierfalen heeft, moet een kat toch wel wat aan eiwitten én fosfor binnenkrijgen om lichaamsprocessen goed te laten verlopen. Dus is er een afweging die gemaakt moet worden in het eerste stadium van nierfalen: wanneer ga je eiwitten iets verminderen en fosfor verlagen om de nieren te ontlasten ten opzichte van de nu verder nog gezonde kat waarvan je de eiwit- en fosforbehoefte beperkt. Hier weten we gewoon veel te weinig van omdat er dus weinig tot geen gegevens zijn over nierfalen stadium 1 bij katten.

Welke voeding is geschikt voor katten met nierfalen ?

In de kattenvoeding heb je eigenlijk 3 keuzen van voeding:

1. Verse voeding als vers vlees en kvv
2. Hoogwaardig blikvoer (goed natvoer)
3. Brokjes

Elke voeding heeft voor- en nadelen en is meer of minder geschikt voor jouw kat met nierfalen.

1. Vers vlees menu voor katten

Vers vlees is de beste keuze als nierdieet voor een kat. Vers vlees heeft diverse voordelen ten opzichte van hoogwaardig blikvoer voor katten:

• Hoog vochtgehalte: Vers vlees bevat van nature veel vocht waardoor de kat automatisch vocht binnen krijgt tijdens het eten, dit helpt bij het ondersteunen van de nieren en het voldoende hydrateren van het lichaam.
• Hoogwaardige eiwitten: De eiwitten in vers vlees zijn van uitstekende kwaliteit en passen goed bij de specifieke behoeften van een kat met nierproblemen.
• Fosfor beperken: Je kunt zelf voor vleessoorten kiezen met een lager fosforgehalte in plaats van plantaardige eiwitten geven om fosfor te verminderen.
• Geen onnodige ingrediënten: Een vers vlees maaltijd bestaat alleen uit verse en essentiële ingrediënten voor jouw kat. Hierdoor krijgt een kat alleen wat het lichaam écht nodig heeft zonder extra belasting van de nieren.
• Helemaal aan te passen op wat jouw kat nodig heeft: Een vers vlees menu kun je helemaal aanpassen op wat jouw kat nodig heeft. Wanneer jouw kat bijvoorbeeld naast nierfalen ook artrose of gevoelige darmen heeft dan kun je hier prima rekening mee houden bij het zelf samen stellen van de vers vlees maaltijd.
• Afwisseling van smaken: Bij het samenstellen van de maaltijd heb je een grotere variatie in vleessmaken. Afwisseling van smaken helpt een kat langer en beter te blijven eten.

Nadeel:

• Bewerkelijker dan blikvoer: Je moet zelf de benodigde vitaminen en mineralen en eventuele aanvullende ingrediënten bij het vleesmenu van jouw kat doen om een complete en volwaardige maaltijd te krijgen.

2. Hoogwaardig blikvoer (goed natvoer)

Uiteraard zijn er veel verschillende soorten blikvoer te krijgen. Het ene blikvoer is wat hoogwaardiger dan het andere blikvoer. Ik ga uit van hoogwaardig blikvoer wanneer je weet wat er in dit blikvoer zit en de term ‘vlees en dierlijke bijproducten’ niet (vooraan) op de ingrediëntenlijst staat. Daarbij moeten de ingrediënten van dit blikvoer ook passend zijn bij een kat als verplichte vleeseter. Wanneer je voor hoogwaardig blikvoer kiest heeft een aantal voordelen voor katten met nierfalen ten opzichte van brokjes:

• Vochtgehalte: Het hoge vochtgehalte in blikvoer ondersteunt een goede hydratatie, wat cruciaal is voor een optimale nierfunctie.
• Eiwitkwaliteit: Goed blikvoer bevat hoogwaardige eiwitten die beter verteerbaar zijn voor katten en minder afvalstoffen produceren.
• Inclusief vitaminen en mineralen: In blikvoer worden vaak vitaminen en mineralen al geheel compleet toegevoegd.

Helaas heeft ook hoogwaardig blikvoer nadelen:

• Onnodige toevoegingen: Om blikvoer goed te kunnen conserveren en smakelijker te maken voor katten, worden er vaak extra stoffen in gedaan die de nieren alsnog belasten.
• Weinig smaakvariatie: Ga je kijken naar specifiek nierdieet blikvoer, dan zit er weinig smaakvariatie in. En juist voor een kat met nierfalen wil je dit wel hebben. Bij andere hoogwaardige natvoersoorten is deze variatie over het algemeen wel groter.
• Plantaardige ingrediënten: Er wordt vaak gebruik gemaakt van een gedeelte plantaardige ingrediënten in plaats van de betere dierlijke varianten (en deze zijn zeker niet altijd op de ingrediëntenlijst terug te vinden).
• Te weinig bruikbare vetten: Vetten zijn belangrijk in het dieet van de kat. In blikvoer zitten lang niet altijd voldoende goede bruikbare vetten.
• Onvoldoende Taurine: Helaas zit er in hoogwaardig blikvoer vaak onvoldoende Taurine toegevoegd.

3. Brokjes als nierdieet

Brokjes zijn heel gemakkelijk en daarom ook zo populair bij katteneigenaren. Maar wat handig is voor jou, is niet altijd handig voor jouw kat. Brokjes bij nierfalen zijn helaas dan ook verre van ideaal. Het enige voordeel van brokjes is voor jouw als katteneigenaar: ze zijn gewoon handig. Niet meer dan dat.

Brokjes geven een hoge belasting van de nieren, de nadelen van brokjes als nierdieet zijn:

• Veel te laag vochtgehalte: Brokjes bevatten heel weinig vocht, wat leidt tot een slechtere hydratatie van het lichaam en een hogere belasting van de nieren.
• Slechte eiwitten: Ondanks dat de ruwe analyse zegt dat er voldoende eiwitten in de voeding zitten, zijn deze helaas heel slecht bruikbaar door jouw kat als vleeseter en geven deze juist een enorme belasting op de nieren.
• Hoog aandeel plantaardige ingrediënten: In brokjes zitten veel plantaardige ingrediënten in plaats van de dierlijke varianten. Deze plantaardige ingrediënten zijn veel slechter bruikbaar en verteerbaar voor een kat en leggen daarmee een hele hoge druk op de nierfunctie.
• Onjuiste bron van calcium: Niet altijd wordt de juiste bron van calcium gebruikt in deze voeding waardoor de nieren juist extra belast worden.
• Onnodige additieven en vulstoffen: Om brokjes te maken wordt veelvuldig gebruik gemaakt van voor de kat slecht bruikbare stoffen (denk hierbij aan vul-, geur- en smaakstoffen). Deze zorgen voor extra afvalstoffen die de nieren er ook nog ‘even’ bij moeten verwerken.
• Extra zout toegevoegd om kat te laten drinken: Zout zorgt voor een hogere bloeddruk en een hogere bloeddruk zorgt voor snellere verslechtering van de nierfunctie. (lees meer over achteruitgang van de nierfunctie in mijn blog: ‘Wat is nierfalen bij katten?’.)
• Te weinig bruikbare vetten: Vaak worden er voor een gedeelte plantaardige vetten toegevoegd aan brokjes in plaats van (of als aanvulling op) de voor katten beter bruikbare dierlijke vetten. Een kat kan vetten hierdoor niet voldoende omzetten in bruikbare energie. Dit gaat ten koste van het energieniveau en de levenskwaliteit van de kat.
• Wordt slecht gegeten: Katten halen snel hun neus op voor speciale Renal brokjes omdat ze niet heel smakelijk en zeer eentonig zijn.
• Geen smaakvariatie: Van de meeste nierdieet brokjes is er maar één smaak te verkrijgen, hierdoor vermindert de eetlust van de kat sneller dan nodig.
• Onvoldoende Taurine: Helaas zit er in brokjes vaak onvoldoende Taurine toegevoegd.

Welke voeraanpassingen zijn essentieel in een nierdieet voor katten?

Er zijn best een aantal factoren waar je rekening mee moet houden in de voeding van jouw kat met nierfalen. Er zijn een aantal ingrediënten die je aan wilt passen om de nierenfunctie van jouw kat optimaal te ondersteunen. Denk hierbij aan:

• Hoogwaardige bron van eiwitten in de voeding,
• Aandeel fosfor beperken,
• Vetgehalte op peil houden,
• Hoog vochtgehalte van het voer,
• Een aantal essentiële vitamines aanvullen,
• Juiste bron van calcium gebruiken,
• Voldoende Taurine in de voeding.

Nierdieet op maat laten maken

Het kiezen van de juiste voeding voor een kat met nierfalen kan heel lastig zijn, vooral omdat elke kat unieke behoeften heeft. Door te letten op hoogwaardige eiwitten, een hoog vochtgehalte en bruikbaarheid van essentiële voedingsstoffen kun je de nieren ontlasten en de gezondheid van een kat juist nog heel goed ondersteunen.

Kom je er zelf niet uit? Vraag dan een voerplan aan voor jouw kat met nierfalen.